Yaygın kullanımı olarak İn Vitro Fertilizasyon olarak da bilinen IVF yani tüp bebek tedavisi yaklaşık 30 yıl önce geliştirilen bir sistemidir. Bu tedavi yöntemi ile farklı problemler sebebi ile çocuk sahibi olamayan çiftlere yüksek başarı oranları ile gebelik şansı sunulabilmektedir.

Genel tanımıyla; düzenli cinsel birlikteliği olan ve gebelikten korunmayan çiftler eğer 1 yıl içerisinde gebelik elde edemezler ise bu duruma infertilite denmektedir. Sanıldığının aksine, infertilite çözümsüz bir sorun değildir. Genç çiftler gebelik için kendilerine bir yıllık bir zaman tanıyabilirler. Bu bir yılın sonunda gebelik oluşmamışsa doktora yönelmenin zamanı gelmiştir. 35 yaşından daha ileri yaşta kadınlar ise, tüp bebek tedavilerine daha erken yönelmeli ve tüp bebek uzmanına başvurmalıdır; 35 yaşın üstündeki kadınlar için 6 aylık bir bekleme süresi araştırmaya başlamak için yeterlidir.

Tüp bebek araştırmalarında jinekolojik muayene çok önemlidir. Muayene sırasında hem jinekolojik muayene ile rahim ağzı gözlenir hem de ultrason ile rahmin ve yumurtalıkların yapısı izlenir.

Tüp bebek tedavilerinde hedef öncelikle infertilite nedenlerini ortaya koymak ve hasta için uygun olan tedavi şeklini seçerek uygun zamanda ve uygun teknikle tedavi uygulamaktır.

Tüp bebek tedavisinde, infertilitenin sebeplerinin anlatılarak tanıda yapılacak testler konusunda hastaya bilgilerin verildiği ilk görüşme, tedavinin en önemli basamaklarından biridir. Bu değerlendirme, toplanacak bilgiler neticesinde rapor olarak hastaya sunulmalı ve hastanın durumunu ve seçenekleri ile bu seçeneklerin muhtemel olasılıkları hakkında bilgilendirilmelidir.

Tüp bebek tedavileri kadının klinik durumuna göre adet sürecinin belli bir döneminde başlayan ve embriyo transferi ile sonlanan bir süreçtir. Bazı olgularda, tedavilere başlamadan önce bazı hazırlık tedavileri de yapılabilmektedir. Önemli olan; hastanın gebe kalabileceği en optimum tedavinin belirlenerek, hastaya uygun tedavi programlarının yürütülmesidir.

Standart Tüp Bebek Tedavisinin Temel Aşamaları

  • Aşama 1: Tedavi Öncesi Görüşme ve DeğerlendirmeTüp bebek tedavisine başlamadan önce konusunda uzman doktorumuz ile yapacağınız görüşme ve ön değerlendirme oldukça önemlidir. Bu değerlendirmede kadına ait bazı hormon testleri, gerekli hasta grubunda ilaçlı rahim filmi-HSG, ile erkeğin semen analizi (spermiyogram) değerlendirilir. Kadının tam bir jinekolojik muayenesi ve vajinal ultrasonu yapılarak uygulanacak tedavi protokolü ve zamanlaması kararlaştırılmış olur. Eğer hastamız yurt dışında yaşıyor ise tüm bu konsültasyon ve değerlendirmeler ile detaylı raporlar internet ortamında hastamız ile paylaşılmakta ve gerekli olabilecek tetkikler hastanın klinik durumuna göre belirlenmektedir. Tedaviye başlamaya engel bir durum olup olmadığının tespit edilmesi; tedavi gerektiren bir durum varsa bunun saptanmasını sağlar. Bazı durumlarda adet döngüsünün senkronizasyonunu yani dengelenmesini sağlamak için adet düzenleyici ilaçlar verilebilir. Aynı zamanda bu aşamalar, sizin doktorumuz ve ünitemiz ile iletişiminizi ve güvenilirliğimizi değerlendirmeniz için olanak sağlayacaktır. Tedaviye başlanacak hastalarımızın, gebeliğe engel olabilecek veya önceden önlem alınmasını gerektirecek bir enfeksiyon riskine karşı, belirli kan tetkikleri tamamlanır.
  • Aşama 2: Yumurtalıkların İlaç ile Uyarılması ve TakibiYumurtalıkların ilaçla uyarılmasına adet döneminizde (genellikle kanamanın başladığı ilk 3 gün içinde) başlanır. Bazı hasta gruplarında adet öncesinde belirli günlerde ilaç tedavisi başlatılabilir. Bu ilaçlar göbekten yapılan oldukça ince-kısa iğneler olup hastalar ilk dozun uygulanmasından sonra bu iğneleri kendileri yapabilmektedirler. Bazen hastanın günlük kalçadan da iğne yapması gerekebilmektedir. Bu durumda, hastamız reçetesi ile bulunduğu yerdeki herhangi bir sağlık kuruluşunda iğnelerini rahatlıkla yaptırabilmektedir. Kişiden kişiye değişmekle beraber ortalama olarak 8-12 gün süreyle yumurtalıkları uyaracak ilaç almak genellikle yeterli olmaktadır. Yumurtalıkların ilaçla uyarılması aşamasında belli günlerde doktorumuz veya bulunduğunuz yerdeki kendi doktorunuz sizden muayeneye gelmenizi isteyecektir. Hangi gün ne muayenesi yapılacağı, ne ilaç kullanılacağı tek tek size özel tedavi programı olarak hazırlanıp gönderileceği için kendi doktorunuzla iletişimimiz ve ultrasound sonuçlarınızı doktorumuza iletmemiz oldukça kolay olacaktır. Muayenede ultrason ile gelişen folliküllerin (yumurtalıkta bulunan ve içerisinde yumurtayı barındıran sıvı dolu kesecikler) sayı ve büyüklüğü değerlendirilecektir. Sizden tedavinin özellikle son günlerinde kan tahlili istenebilir ve böylece ultrason ve tahlil sonucuna göre son olgunlaştırma iğnesinin uygulanması ve yumurta toplanma zamanı kesinleştirilmiş olur.Ön hazırlık tedavi süreci kendi şehrinde başlatılan hastaların, tedavinin Kbırıs’ta müdahalesel kısmını tamamlama süresi ortalama 6-7 gündür.
  • Aşama 3: Yumurtaların Olgunlaşması ve ToplanmasıUltrasonda yeterli sayı ve büyüklükte (üç tane 18 mm’nin üzerinde) folikül görülmesi ve kan hormon değerlerinin de uygun olması durumunda yumurtaların olgunlaşmasını sağlamak için son olarak olgunlaştırıcı iğne yapılır. Bunun zamanlaması önemlidir; çünkü bu son iğneden 35-36 saat sonra yumurta toplama işlemi gerçekleştirilir.Yumurta toplanması anestezi altında yapılır. Damardan yapılan anestetik ilaçlar ki bu ilaçlar tam bir anesteziye sebep olmamaktadır, sadece hastamızın uyuyarak ağrı duymamasını ve rahat olmasını sağlamaktadır. Siz uyurken 5-10 dakika gibi kısa bir sürede ultrason yardımıyla yumurtalıklarınızdaki folikül sıvıları tüp bebek bünyemizdeki özel ameliyathanede aspire edilerek (toplanarak) foliküllerin içindeki yumurtalar embriyolog tarafından mikroskop altında ayıklanır.
  • Aşama 4: Fertilizasyon (Dölleme) İşlemiYumurtalar toplanıp ayıklandıktan ve döllemeye hazır hale getirildikten sonra belli bir süre içerisinde uzman embriyologlar tarafından mikroskop altında değerlendirilerek olgun olan (metafaz 2‘de olan) yumurtalara işlem yapılır. Klasik IVF yöntemi veya ICSI (İntra-sitoplazmik sperm enjeksiyonu) ile (biz kendi laboratuvarımızda başarı şansı daha yüksek olan ICSI yöntemini tercih ediyoruz) dölleme işlemi gerçekleştirilir. ICSI yönteminde seçilen spermlerin yumurtalararı kendi kendine döllemesi beklenmez ve dölleme işlemi laboratuar ortamında embriyolog tarafından yapılır. Bu yöntemin tercih edilmesinin sebebi; ICSI yönteminin yumurtayı dölleme başarısının daha yüksek olmasıdır. ICSI işlemi tüm dölleme yapılan tedavilerimizde ek bir ücret talep edilmeden rutin olarak uygulanmaktadır.
  • Aşama 5: Embriyo TransferiYumurta toplama gününün ertesi günü (toplama işleminden yaklaşık 16-18 saat sonra) yumurtaların ne kadarının döllendiği değerlendirilir ve daha sonra embriyolar kültür ortamına kaldırılarak, embriyodaki gelişmeler belirli aralıklar ile mikroskop ile değerlendirilerek kaydedilir. Yumurta toplama işleminden sonra genellikle 3-5. günler arasında transfer yapılır (bazen çok sayıda yumurta gelişimi olan ve estradiol değeri yüksek olan hastalarda transfer yapılmayıp embriyolar dondurularak bir başka ay yapılmak üzere transfer ertelenebilir). Tüm hastalarımız tedavi süresinde düzenli olarak embriyoları hakkında bilgilendirilmektedir ve embriyo transferi öncesinde ekibimiz ile çiftimiz bir toplantı yaparak çiftimiz için en uygun seçenekler belirlenmekte ve hep beraber karar alınmaktadır.Transfer işlemine girerken idrar kesenizin boş olmaması gerekir, ancak sanılanın aksine çok dolu olan bir idrar torbası da hastamızın rahatsız olmasına sebep olacağı için hastamızı strese sokabilir. Bu sebeple; biz ünitemizde idrar kesesini, hastamızı müdahale odasına almadan önce ultrasound ile kontrol ediyor ve uygunluk durumu istenilen seviyede olunca işlem odasına alıyoruz . İşlem odasına alındıktan rahim ağzı jinekolojik muayene ile görünür hale getirilir ve ince bir kateter ile embriyolar rahim içine transfer edilir. İşlem esnasında ultrasound ile rahim içi aynı anda izlenebilir, bu şekilde transferin tamamen doğru yere yapılması sağlanır. Hastalarımıza kullanılacak embriyo transfer kateter malzemesi daha önceki muayenelerde belirlenmiş olduğundan transferin en uygun şartlarda gerçekleşmesi şansı arttırılmış olur. Transfer işlemi ağrısız bir işlem olup anestezi gerektirmez (nadiren hastalarda vajinismus gibi hastanın vajinal muayene olmasına dahi izin vermeyen durum mevcutsa hafif bir sedasyon anestezisi gerekebilir), zaten eğer bir tıbbi sebep yoksa hastalarımızın bu güzel anı hatırlamalarını ve bizimle beraber bu anı paylaşabilmelerini arzu etmekteyiz. Transfer sonrası dikkat edilmesi gereken durumlar ve kullanacağınız ilaçlar hakkında ayrıntılı bilgilendirme yapılır ve transfer gününden 12 gün sonra kanda yapılacak gebelik testi (beta hcg) ile transfer sonucu öğrenilmiş olur.